VIÊM NANG LÔNG DO TẮM BỒN NƯỚC NÓNG (Hot-tub folliculitis/ pseudomonas folliculitis)

ĐẠI CƯƠNG

Viêm nang lông do tắm bồn nước nóng, còn gọi là viêm nang lông do pseudomonas là viêm nang lông có liên quan để tắm bồn nước nóng, bể bơi, bồn tạo sóng trị liệu có nguồn nước nhiễm P. aeruginosa do nồng độ clo thấp hoặc PH không thích hợp. Hơn nữa, việc dùng chung bông tắm, khăn nylon hoặc găng tay cao su nhiễm khuẩn làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, tỉ lệ mắc bệnh ở hai giới là ngang nhau.

LÂM SÀNG

Tổn thương cơ bản:

+ Ban đỏ, sẩn đỏ, mụn mủ vùng nang lông và quanh nang lông kèm ngứa nhiều.

+ Vị trí thường gặp là vùng thân mình, mông, đặc biệt các vùng tiếp xúc khi mặc đồ tắm. Khác với viêm nang lông do tụ cầu vàng, ở thể bệnh này vùng mặt và cổ thường không có tổn thương.

+ Tổn thương thường xuất hiện sau 8 – 48 giờ từ khi tiếp xúc với môi trường có trực khuẩn.

CẬN LÂM SÀNG

Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào lâm sàng, vào đặc điểm tổn thương và tiền sử tiếp xúc với nguồn nước có nguy cơ nhiễm trực khuẩn.
Chẩn đoán xác định nguyên nhân gây bệnh dựa vào nuôi cấy, phân lập vi khuẩn tại tổn thương, phát hiện P.aeruginosa, thường gặp nhất là tuýp O-11.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT

Viêm nang lông do thuốc (drug-induced folliculitis)
Dày sừng nang lông (keratosis pilaris)
Viêm nang lông do nguyên nhân khác (tụ cầu vàng, vi khuẩn gram âm khác, nấm, herpes…)
Ghẻ (scarbies).

ĐIỀU TRỊ

Bệnh thường tự khỏi trong vòng 7 – 10 ngày nếu giữ vệ sinh da tốt. ở những bệnh nhân nặng hoặc suy giảm miễn dịch có thể dùng kháng sinh toàn thân như ciprofloxacin 500mg x 2 lần/ngày trong 5 – 7 ngày.
Mặc dù viêm nang lông do Pseudomosas/viêm nang lông do tắm bồn nước nóng là một bệnh lành tính, tự giới hạn nhưng nó cũng là mối quan tâm quan trọng về y tế công cộng. Tắm lại bằng nước sạch sau khi tiếp xúc với nước bị ô nhiễm không có tác dụng ngăn ngừa được bệnh. Các nghiên cứu cho thấy nước nóng, độ pH cao và nồng độ clo thấp là môi trường thuận lợi cho trực khuẩn, có thể được ngăn ngừa bằng cách bảo dưỡng và khử trùng bằng clo đúng cách các bể bơi và bồn tắm công cộng. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kì khuyến nghị nồng độ clo hoặc brom tự do từ 3 đến 6 ppm là ngưỡng an toàn cho các bể bơi công cộng và bồn tắm nóng; độ pH khuyến nghị của hồ bơi là từ 7,6 đến 7,8, bởi vì độ pH của nước cao hơn làm thay đổi sự phân ly của clo hoặc brom, làm cho chúng kém hiệu quả hơn.