CÁC PHƯƠNG PHÁP XÉT NGHIỆM PHÁT HIỆN VI KHUẨN LẬU
1. Vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae – Tác nhân gây bệnh lậu
Vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae là một song cầu Gram (-), được nhà khoa học Neisser phát hiện năm 1879, là vi khuẩn gây bệnh lậu. Lậu cầu gây ra các nhiễm khuẩn hệ sinh dục, tiết niệu, hậu môn, họng do lây truyền trực tiếp khi quan hệ tình dục.
Vi khuẩn lậu có hình dạng hạt cà phê, phát triển thành từng cặp.
Vi khuẩn lậu có chiều dài khoảng 1,6μm; chiều rộng khoảng 0,8μm; khoảng cách giữa 2 vi khuẩn trong cùng 1 cặp là 0,1μm. Vi khuẩn lậu không di động, không tạo nha bào, thường tồn tại trong bào tương của bạch cầu đa nhân trung tính.
Vi khuẩn lậu chỉ có khả năng tồn tại một vài giờ sau khi ra khỏi cơ thể, dễ dàng bị tiêu diệt bởi nhiệt độ môi trường, tính khô của môi trường hay khi sử dụng thuốc sát khuẩn.
Vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae
Bên cạnh đó, vi khuẩn lậu Neisseria gonorrhoeae có thể kết hợp với các loại vi khuẩn khác gây viêm niệu đạo, như Chlamydia trachomatis, Ureaplasma, Mycoplasma hay một số tác nhân khác như nấm, trùng roi.
2. Khi nào cần xét nghiệm tìm vi khuẩn lậu
Quan hệ tình dục với người mắc bệnh lậu. Việc làm xét nghiệm nên được thực hiện càng sớm càng tốt.
Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình không sử dụng các biện pháp tình dục an toàn.
Người đã từng quan hệ tình dục nay có các biểu hiện nghi ngờ bệnh lậu như sau: khi đi tiểu cảm thấy đau buốt, đi tiểu ra máu, đi tiểu ra mủ, cơ quan sinh dục bị viêm nhiễm, hoặc thấy vùng niệu đạo sưng nóng đỏ đau,...
Những người đã dùng chung đồ dùng cá nhân hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của người bệnh lậu nghi ngờ nhiễm bệnh
Những người đã từng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như (giang mai, sùi mào gà, ...) thì cũng cần được chỉ định xét nghiệm lậu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Phụ nữ mang thai nên làm xét nghiệm trong thai kỳ nếu nghi ngờ nên làm xét nghiệm trước khi sinh để chắc chắn rằng mình không bị nhiễm bệnh. Điều này tránh lây nhiễm cho trẻ nếu sinh thường.
Nên kiểm tra (sàng lọc) bệnh lậu ngay cả khi không có triệu chứng nào. Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân. Trước khi quan hệ tình dục, bạn cần đề nghị bạn tình của mình đi kiểm tra bệnh lậu.
3. Các phương pháp xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lậu
3. 1. Nuôi cấy vi khuẩn tìm lậu cầu.
Sau khi lấy bệnh phẩm từ âm đạo, niệu đạo, trực tràng, mắt, cổ họng, những mẫu này sẽ được nuôi cấy trong môi trường phù hợp để phát triển vi khuẩn lậu cầu N. gonorrhoeae. Ngoài ra xét nghiệm nuôi cấy cũng được sử dụng để làm kháng sinh đồ rất có ý nghĩa trong điều trị giúp người thầy thuốc xác định kháng sinh nhạy cảm, hay kháng sinh đã kháng thuốc. Đây là phương pháp nuôi cấy đem lại kết quả chính xác nhất về bệnh lậu. Kết quả của phương pháp xét nghiệm nuôi cấy sẽ mất từ 3-5 ngày.
Nuôi cấy vi khuẩn là phương pháp chính xác nhất trong việc xác định vi khuẩn lậu
Nhược điểm của phương pháp này là do vi khuẩn lậu rất nhạy cảm với nhiệt độ và môi trường nên việc nuôi cấy rất khó khăn, do vậy có tỉ lệ nhỏ cho kết quả sai, bỏ sót.
3.2. Nhuộm gram tìm lậu cầu.
Nhuộm gram là kỹ thuật sử dụng loại thuốc nhuộm đặc biệt để nhuộm các thành phần của vi khuẩn lậu cầu lên để nổi bật lên khi quan sát dưới kính hiển vi. Đây là phương pháp xét nghiệm lậu hiệu quả đặc biệt nam giới. Bệnh phẩm của phương pháp này là dịch ở niệu đạo. Ở nữ giới phương pháp này kém hiệu quả hơn do ở âm đạo phụ nữ có nhiều loại vi khuẩn khác nhau cũng bắt màu nhuộm dễ nhầm lẫn với lậu cầu. Thông thường, kết quả xét nghiệm nhuộm gram sẽ có trong 1-2 giờ.
Hình ảnh vi khuẩn lậu dưới KHV quang học
Khi quan sát qua kính hiển vi, nếu vi khuẩn lậu điển hình nằm bên trong hay sát cạnh bạch cầu đa nhân thì có thể kết luận dương tính. Trường hợp chỉ thấy song cầu Gram (-) nằm ngoài bạch cầu hay hình thái không điển hình nằm trong bạch cầu, cần tiến hành xét nghiệm bằng phương pháp khác để xác định chính xác.
3. 3. Xét nghiệm Polymerase Chain Reaction (PCR) phát hiện lậu cầu.
Xét nghiệm PCR lậu cho kết quả chính xác cao
Kỹ thuật này cho phép phát hiện lậu cầu giai đoạn sớm của bệnh khi mà các phương pháp khác không làm được. DNA của vi khuẩn lậu sẽ được tách chiết từ bệnh phẩm, sau đó được khuếch đại nhiều lần, để dễ dàng phát hiện ra sự có mặt của vi khuẩn. Do vậy phương pháp này hiện đang được coi là phương pháp tốt nhất để xét nghiệm các bệnh virus, vi khuẩn trong đó có bệnh lậu với độ nhạy, độ đặc hiệu khoảng 98%, nguy cơ phát hiện người mắc bệnh sẽ cao hơn rất nhiều. Phương pháp này áp dụng với các trường hợp nghi ngờ nhiễm (tức là chưa rõ triệu chứng) và bệnh phẩm để thực hiện xét nghiệm phong phú hơn: dịch niệu đạo (nam), nước tiểu đầu dòng (ở nam sau nhịn tiểu ít nhất 2h, hoặc đầu ngày khi ngủ dậy), dịch âm đạo (phụ nữ) đều có thể phát hiện được vi khuẩn lậu...
Nguồn:Trung tâm da liễu Hải Phòng Copy link
