CÁCH PHÒNG CHỐNG BỆNH CHỐC Ở TRẺ EM PHỤ HUYNH NÊN BIẾT
Bệnh chốc (Impetigo) là một bệnh nhiễm trùng da rất phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ, mẫu giáo. Bệnh do vi khuẩn, chủ yếu là tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) hoặc liên cầu khuẩn (Streptococcus pyogenes) gây ra. Mặc dù bệnh chốc thường không nguy hiểm và đáp ứng tốt với điều trị, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể gây ra các biến chứng tại chỗ và toàn thân, đồng thời rất dễ lây lan trong cộng đồng. Bài viết này cung cấp một số biện pháp phòng chống bệnh chốc ở trẻ em để các bậc phụ huynh tiện tham khảo.
1. Dấu hiệu nhận biết bệnh chốc
Để phòng chống hiệu quả, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh chốc là vô cùng quan trọng. Bệnh chốc thường biểu hiện qua hai dạng chính:
- Chốc không có bọng nước (Impetigo non-bullous): Đây là thể phổ biến nhất, chiếm khoảng 70% các trường hợp. Ban đầu, trên da xuất hiện các nốt mẩn đỏ hoặc mụn mủ nhỏ, thường ở vùng da hở như mặt (quanh mũi, miệng), tay và chân. Các nốt này nhanh chóng vỡ ra, để lại một vết trợt nông, ẩm ướt, đóng vảy màu vàng mật ong đặc trưng. Vảy này khi bong ra để lại vết thâm nhưng thường không thành sẹo.
- Chốc có bọng nước (Impetigo bullous): Tổn thương là các bọng nước lớn, nhăn nheo, chứa dịch trong hoặc hơi đục. Khi vỡ, chúng để lại một viền vảy mỏng xung quanh vết trợt. Thể này thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Trẻ bị chốc thường ít có triệu chứng toàn thân như sốt, trừ khi nhiễm trùng lan rộng. Cảm giác ngứa tại tổn thương là triệu chứng thường gặp, và chính hành động gãi của trẻ là nguyên nhân chính khiến nhiễm trùng lan ra các vùng da khác.
2. Nguyên tắc vàng trong phòng ngừa bệnh chốc
Phòng ngừa bệnh chốc dựa trên hai nguyên tắc cốt lõi: (1) Duy trì hàng rào bảo vệ da vững chắc và (2) Cắt đứt đường lây truyền của vi khuẩn.
2.1. Vệ sinh cá nhân và môi trường: chìa khóa phòng bệnh
Vi khuẩn gây bệnh chốc thường trú ngụ trên da, trong mũi và họng. Chúng chỉ chờ đợi cơ hội khi hàng rào bảo vệ da bị tổn thương để xâm nhập và gây bệnh.
- Tắm rửa hàng ngày: Tắm cho trẻ mỗi ngày bằng nước sạch và xà phòng diệt khuẩn nhẹ, phù hợp với làn da nhạy cảm của trẻ. Việc này giúp loại bỏ vi khuẩn, mồ hôi và bụi bẩn trên da. Chú ý làm sạch kỹ các nếp gấp như cổ, nách, bẹn.
- Rửa tay thường xuyên: Đây là biện pháp quan trọng bậc nhất. Hướng dẫn và tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây, đặc biệt là:
- Sau khi đi vệ sinh.
- Trước khi ăn và sau khi ăn.
- Sau khi chơi đùa ở ngoài trời, nơi công cộng.
- Sau khi hắt hơi, ho hoặc ngoáy mũi.
- Cắt móng tay, móng chân: Giữ móng tay, móng chân của trẻ luôn được cắt ngắn và sạch sẽ. Đây là nơi trú ngụ lý tưởng của vi khuẩn. Việc gãi có thể làm tổn thương da và đưa vi khuẩn từ móng tay vào vết thương.
- Xử lý đúng cách các tổn thương da: Ngay cả những vết xước nhỏ, vết côn trùng cắn, vết cắt... cũng cần được xử lý ngay lập tức. Rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy, sát khuẩn bằng dung dịch chuyên dụng (như povidone-iodine hoặc chlorhexidine) và băng lại bằng gạc sạch. Thường xuyên kiểm tra và thay băng khi cần thiết.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân: Tuyệt đối không cho trẻ dùng chung khăn tắm, khăn mặt, quần áo, lược, đồ chơi... với người khác, đặc biệt là với trẻ đang bị bệnh về da.
- Vệ sinh nhà cửa và đồ chơi: Thường xuyên lau dọn nhà cửa, giặt giũ chăn, ga, gối, nệm. Đồ chơi của trẻ cần được cọ rửa và phơi khô định kỳ.
2.2. Chế độ dinh dưỡng và tăng cường miễn dịch
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể trẻ chống lại sự tấn công của vi khuẩn hiệu quả hơn.
- Dinh dưỡng cân bằng: Đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ các nhóm chất: đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất.
- Uống đủ nước: Nước giúp thanh lọc cơ thể và duy trì độ ẩm cần thiết cho da.
3. Xử trí ngăn ngừa lây lan và biến chứng khi trẻ mắc bệnh
Khi trẻ không may đã bị chốc, việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp trẻ nhanh khỏi bệnh mà còn là biện pháp phòng chống lây lan quan trọng nhất.
- Cách ly trẻ: Cho trẻ nghỉ học và tránh đến những nơi đông người (khu vui chơi, hồ bơi công cộng) cho đến khi các tổn thương khô lại và không còn khả năng lây nhiễm. Thông thường là sau 24-48 giờ điều trị bằng kháng sinh.
- Thăm khám bác sĩ: Đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc bôi hoặc thuốc uống cho trẻ.
- Tuân thủ điều trị:
- Tại chỗ: Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc mỡ kháng sinh như Mupirocin hoặc Acid fusidic…. Trước khi bôi thuốc, cần nhẹ nhàng làm sạch tổn thương bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn, loại bỏ các vảy tiết. Rửa tay sạch trước và sau khi chăm sóc vết thương cho trẻ.
- Toàn thân: Trong trường hợp chốc lan rộng, có nhiều tổn thương hoặc không đáp ứng với điều trị tại chỗ, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh đường uống. Phụ huynh cần tuân thủ điều trị cho trẻ uống thuốc đủ liều, đủ ngày theo chỉ định, ngay cả khi các triệu chứng đã cải thiện.
- Chăm sóc tổn thương da đúng cách:
- Giữ cho vùng da bị chốc luôn sạch sẽ và khô ráo.
- Có thể dùng gạc mỏng để che phủ tổn thương, giúp ngăn trẻ gãi và hạn chế vi khuẩn phát tán ra môi trường. Thay băng hàng ngày.
- Mặc cho trẻ quần áo rộng rãi, thoáng mát, chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt.
- Ngăn trẻ gãi: Cắt ngắn móng tay của trẻ. Có thể cho trẻ đeo bao tay bằng vải mềm vào ban đêm nếu trẻ hay gãi trong lúc ngủ. Giải thích cho trẻ lớn hiểu tầm quan trọng của việc không gãi vào vết thương.
- Giặt xử lý đồ dùng: Quần áo, khăn tắm, ga trải giường của trẻ bị bệnh cần được giặt sạch, sau đó phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.
Nếu có dấu hiệu bất thường cần cho trẻ đến khám lại ngay
Kết luận:
Bệnh chốc là một bệnh nhiễm trùng da dễ phòng ngừa. Việc xây dựng và duy trì thói quen vệ sinh cá nhân tốt cho trẻ là nền tảng vững chắc nhất để bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của vi khuẩn. Khi trẻ mắc bệnh, sự chăm sóc đúng cách, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ và các biện pháp chống lây lan sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và ngăn ngừa các biến chứng. Sự hiểu biết và hành động đúng của phụ huynh chính là lá chắn bảo vệ sức khỏe làn da cho trẻ một cách hiệu quả nhất.
Nguồn:Trung tâm da liễu Hải Phòng Copy link
