CÁCH CHĂM SÓC NGƯỜI MẮC BỆNH ZONA
Zona thần kinh (Herpes Zoster) là một bệnh lý do virus Varicella - Zoster gây ra – cũng chính là loại virus từng gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus vẫn tồn tại tiềm ẩn trong các hạch thần kinh và có thể tái hoạt động khi cơ thể suy giảm miễn dịch, gây ra các triệu chứng đặc trưng của bệnh zona.
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT
Đau rát, ngứa, tê bì trước khi nổi mụn nước vài ngày.
Mụn nước mọc thành chùm theo một bên cơ thể, dọc theo đường phân bố của dây thần kinh, thường gặp ở ngực, lưng, mặt.
Một số người có thể kèm sốt nhẹ, mệt mỏi, nổi hạch vùng lân cận.
Biến chứng nguy hiểm có thể gặp gồm: đau sau zona, bội nhiễm da, tổn thương mắt, hoặc liệt dây thần kinh nếu không điều trị kịp thời.
Đau rát, ngứa, tê bì trước khi nổi mụn nước vài ngày.
Mụn nước mọc thành chùm theo một bên cơ thể, dọc theo đường phân bố của dây thần kinh, thường gặp ở ngực, lưng, mặt.
Một số người có thể kèm sốt nhẹ, mệt mỏi, nổi hạch vùng lân cận.
Biến chứng nguy hiểm có thể gặp gồm: đau sau zona, bội nhiễm da, tổn thương mắt, hoặc liệt dây thần kinh nếu không điều trị kịp thời.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC CHĂM SÓC NGƯỜI MẮC BỆNH ZONA
Giảm triệu chứng bệnh
Ngừa nhiễm trùng
Hạn chế sẹo và biến chứng
Tái tạo và phục hồi da
Tăng hiệu quả điều trị zona
HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ & CHĂM SÓC
1. Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ:
- Kháng virus (Acyclovir, Valacyclovir…) nên được sử dụng sớm trong 72 giờ đầu.
- Giảm đau bằng Paracetamol hoặc thuốc giảm đau thần kinh (Gabapentin, Pregabalin nếu có).
- Có thể dùng kháng Histamine nếu ngứa nhiều.
- Tránh tự ý dùng corticoid bôi ngoài da nếu không có chỉ định.
2. Chăm sóc tại nhà
1. Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ:
- Kháng virus (Acyclovir, Valacyclovir…) nên được sử dụng sớm trong 72 giờ đầu.
- Giảm đau bằng Paracetamol hoặc thuốc giảm đau thần kinh (Gabapentin, Pregabalin nếu có).
- Có thể dùng kháng Histamine nếu ngứa nhiều.
- Tránh tự ý dùng corticoid bôi ngoài da nếu không có chỉ định.
2. Chăm sóc tại nhà
Chăm sóc vùng da bị tổn thương
- Giữ sạch và khô vùng da tổn thương: rửa nhẹ nhàng bằng nước sạch, lau khô bằng khăn mềm, không chà xát mạnh.
- Không tự ý làm vỡ mụn nước: tránh nhiễm trùng và để lại sẹo.
- Nếu có dịch tiết nhiều hoặc tổn thương hở, có thể dùng gạc vô trùng che phủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Không dùng các loại thuốc bôi dân gian hoặc lá cây khi chưa có chỉ định bác sĩ.
- Giữ sạch và khô vùng da tổn thương: rửa nhẹ nhàng bằng nước sạch, lau khô bằng khăn mềm, không chà xát mạnh.
- Không tự ý làm vỡ mụn nước: tránh nhiễm trùng và để lại sẹo.
- Nếu có dịch tiết nhiều hoặc tổn thương hở, có thể dùng gạc vô trùng che phủ theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Không dùng các loại thuốc bôi dân gian hoặc lá cây khi chưa có chỉ định bác sĩ.
Giảm đau và chăm sóc thể trạng
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, tránh ma sát vào vùng da đang tổn thương.
- Nghỉ ngơi nhiều, tránh căng thẳng – vì stress có thể làm bệnh nặng hơn.
- Dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng virus theo đơn, tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống hay bôi ngoài da.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, tránh ma sát vào vùng da đang tổn thương.
- Nghỉ ngơi nhiều, tránh căng thẳng – vì stress có thể làm bệnh nặng hơn.
- Dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng virus theo đơn, tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống hay bôi ngoài da.
Chế độ ăn hỗ trợ phục hồi
*Nên ăn:*
- Thực phẩm giàu lysine: thịt, cá, trứng, sữa, đậu hũ – giúp ức chế virus hoạt động.
- Thực phẩm giàu vitamin C, E, B6, B12: cam, ổi, chuối, súp lơ xanh, trứng, gan – hỗ trợ tái tạo da và phục hồi dây thần kinh.
- Thực phẩm giàu kẽm, selen: hạt bí ngô, cá hồi, ngũ cốc nguyên cám – tăng miễn dịch, kháng viêm.
- Uống đủ nước: 2 – 2.5 lít/ngày giúp thải độc và làm mát cơ thể.
*Nên tránh:*
- Thực phẩm giàu arginine: sô-cô-la, hạt điều, lạc, hạt hướng dương – dễ kích hoạt virus.
- Đồ cay nóng, chiên rán nhiều dầu mỡ: làm chậm lành vết thương, dễ viêm.
- Rượu, bia, cà phê, nước ngọt có gas: gây mất nước, giảm sức đề kháng.
- Thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện: bánh kẹo ngọt, nước ngọt – dễ gây viêm và suy giảm miễn dịch.
*Nên ăn:*
- Thực phẩm giàu lysine: thịt, cá, trứng, sữa, đậu hũ – giúp ức chế virus hoạt động.
- Thực phẩm giàu vitamin C, E, B6, B12: cam, ổi, chuối, súp lơ xanh, trứng, gan – hỗ trợ tái tạo da và phục hồi dây thần kinh.
- Thực phẩm giàu kẽm, selen: hạt bí ngô, cá hồi, ngũ cốc nguyên cám – tăng miễn dịch, kháng viêm.
- Uống đủ nước: 2 – 2.5 lít/ngày giúp thải độc và làm mát cơ thể.
*Nên tránh:*
- Thực phẩm giàu arginine: sô-cô-la, hạt điều, lạc, hạt hướng dương – dễ kích hoạt virus.
- Đồ cay nóng, chiên rán nhiều dầu mỡ: làm chậm lành vết thương, dễ viêm.
- Rượu, bia, cà phê, nước ngọt có gas: gây mất nước, giảm sức đề kháng.
- Thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện: bánh kẹo ngọt, nước ngọt – dễ gây viêm và suy giảm miễn dịch.
3. Phòng ngừa và cách ly:
- Zona có thể lây cho người chưa từng mắc thủy đậu.
- Tránh tiếp xúc gần với phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và người suy giảm miễn dịch.
- Zona có thể lây cho người chưa từng mắc thủy đậu.
- Tránh tiếp xúc gần với phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và người suy giảm miễn dịch.
💡 Lưu ý: Nếu có sốt cao, đau nhiều, mụn nước lan rộng hoặc tổn thương vùng mắt, tai, người bệnh nên đến khám tại chuyên khoa Da liễu càng sớm càng tốt để được điều trị đúng cách và tránh biến chứng nguy hiểm.
Nguồn:Trung tâm da liễu Hải Phòng Copy link
