BỚT XANH (Blue nevus)
1. Đại cương
- Bớt xanh được chia làm 2 nhóm là thông thường (common blue nevus) và thuộc tế bào (cellular blue nevus). Ngoài ra, bớt xanh còn một số biến thể khác như thể hỗn hợp (combined blue nevus), thể xơ (sclerosing/desmoplastis blue nevus), thể không có hắc tố (amelanotic blue nevus), thể biểu mô (epitheliod blue nevus).
- Bớt thường gặp ở người châu Á (3-5%), nữ thường gặp hơn nam. Bớt ít khi xuất hiện sau khi sinh mà thường xuất hiện ở trẻ lớn và người trưởng thành.
2. Lâm sàng
- Tổn thương dạng sẩn dẹt màu xanh, bề mặt nhẵn, ranh giới rõ hoặc không rõ với da lành. Ở thể thông thường tổn thương có thể trở nên dẹt đi theo thời gian và kích thước thường dưới 1cm. Ở thể thuộc tế bào, tổn thương có thể tăng kích thước, thậm chí loét, tiến triển ác tính, kích thước thường lớn hơn 1 -3 cm. Trước đây thể thuộc tế bào được coi là 1 thể của ung thư hắc tố.
- Tổn thương có màu xanh xám đến màu xanh đen trông như vết bầm máu.
- Bệnh thường xuất hiện đơn độc ở vùng da như mông, cùng cụt, mặt mu của bàn tay, bàn chân. Nhưng có thể gặp ở niêm mạc miệng, ở âm đạo, tinh hoàn, phế quản…
3. Mô bệnh học
- Thể thông thường: các tế bào hắc tố hình thoi hoặc hình bầu dục đứng rải rác, ranh giới không rõ (khác với thể thuộc tế bào, ranh giới của tổn thương rõ). Các tế bào phân bố ở trung bì nằm giữa các sợi collagen và có khoảng sáng grenz zone. Rải rác có đại thực bào sắc tố nhưng không có hình ảnh của tế bào phân chia.
- Thể thuộc tế bào: hình ảnh tế bào hắc tố hình thoi hoặc hình bầu dục, kích thước trung bình, tập trung thành từng bó trông có dạng giống khối u, ranh giới rõ. Tổn thương thường khu trú ở trung bì lưới, đôi khi có thể lan xuống hạ bì. Rải rác có đại thực bào sắc tố và các tế bào phân chia. Không thấy hình ảnh của ung thư hắc tố.
4. Chẩn đoán phân biệt
|
|
5. Điều trị
Tổn thương bớt xanh thể thông thường đa số lành tính và không cần điều trị gì. Tổn thương bớt xanh thể thuộc tế bào có thể tiến triển ác tính. Cần làm sinh thiết mô bệnh học hoặc cắt bỏ tổn thương khi nghi ngờ tiến triển ác tính. Đối với thể thông thường có thể điều trị bằng laser rubi Qswitched 694 nm, phương pháp này có thể áp dụng với những trường hợp tổn thương ở vị trí khó khăn trong phẫu thuật, đòi hỏi tính thẩm mỹ cao như ở vùng mũi./.
Nguồn:Trung tâm da liễu Hải Phòng Copy link
