TIẾP CẬN VÀ XỬ TRÍ LOÉT MIỆNG TÁI DIỄN
Viêm miệng áp-tơ tái phát (RAS) là một trong những bệnh lý niêm mạc miệng phổ biến nhất đặc trưng bởi một hoặc nhiều vết loét đau, tái phát nhiều lần (từ 2 đến 4 lần/năm tùy từng nghiên cứu). Tỷ lệ mắc bệnh RAS trong dân số nói chung thay đổi từ 5% đến 20%.
Hiện nay, nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được biết rõ, có thể do sự phối hợp của gen, yếu tố môi trường và yếu tố miễn dịch. Các yếu tố liên quan đến các phản ứng miễn dịch trong RAS bao gồm: mất cân bằng nội tiết tố, dị ứng thức ăn, thiếu sắt, vitamin B12, acid folic, bệnh Behcet, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, suy giảm miễn dịch (HIV), chấn thương cơ học và stress.
Lâm sàng: 3 dạng chính
1. Loét aphthous thể nhỏ (minor aphthous ulcer): phổ biến nhất xảy ra ở 80% bệnh nhân RAS. Các vết loét miệng có đường kính từ 3 mm đến 10 mm. Trước khi xuát hiện tổn thương có thể có hồng ban hay các triệu chứng báo trước như nóng rát trong vài giờ đến một hoặc hai ngày. Vết loét miệng lành sau 7-14 ngày mà không để lại sẹo. Mặc dù tổn thương nhỏ nhưng cảm giác đau thường không tương ứng với kích thước của vết loét.
2. Loét aphthous thể lớn (major aphthous ulcer): các tổn thương có đường kính từ 1 cm đến 3 cm. 2-6 tuần để lành thương và có thể dẫn đến sẹo. Niêm mạc môi, khẩu cái mềm và amiđan thường bị ảnh hưởng nhất.
3. Loét aphthous dạng Herpes (Herpetiform aphthous): số lượng tổn thương nhiều nhất và tái phát thường xuyên nhất. Các vết loét miệng có đường kính thay đổi từ 1 mm đến 3 mm và có thể liên kết lại thành các vết loét lớn hơn.
Chẩn đoán xác định dựa vào lâm sàng với các thương tổn điển hình và triệu chứng đau.
Cận lâm sàng chủ yếu dùng để chẩn đoán phân biệt và tìm nguyên nhân
Điều trị: Giảm đau, nhanh lành thương, giảm tái phát.
Một số thuốc bôi tại chỗ theo chỉ định của Bác sỹ (BS chuyên khoa da liễu)
Kết hợp Sucrafate súc miệng, Amlexanox 5%...
Trong trường hợp không đáp ứng với điều trị tại chỗ, Bác sỹ sẽ chỉ định thuốc uống tùy theo từng trường hợp bệnh nhân.
Một số sản phẩm từ thiên nhiên như keo ong, Quercetin, dầu hạt bí ngô… an toàn và hiệu quả giúp giảm thời gian lành vết thương và giảm đau.
Laser Diode với mức năng lượng thấp giúp giảm đau tức thì, nhanh lành thương.
Phòng ngừa tái phát: Giữ gìn vệ sinh răng miệng, tránh các yếu tố nguy cơ không ăn đồ rắn, đồ quá nóng quá lạnh đồ cay, chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế stress, căng thẳng…
Phòng Khám
BS Bùi Thị Hoàng Yến