GIÁ TRỊ CT TRONG XÉT NGHIỆM RT-PCR PHÁT HIỆN SARS - COV-2
1. Giá trị Ct trong xét nghiệm RT-PCR là gì?
Ct là viết tắt của ngưỡng chu kỳ (cycle threshold) - một giá trị xuất hiện trong các xét nghiệm RT-PCR. Đồng thời giá trị này là “tiêu chuẩn vàng” để phát hiện virus SARS-CoV-2.
Trong xét nghiệm RT-PCR, RNA được chiết xuất từ mẫu bệnh phẩm lấy từ bệnh nhân, được chuyển đổi thành DNA sau đó được khuếch đại. Quá trình khuếch đại diễn ra qua một loạt chu kỳ. Sau nhiều chu kỳ, một lượng virus SARS-CoV-2 sẽ được tạo ra có thể phát hiện được.
Giá trị Ct của phản ứng RT-PCR là số chu kỳ phát hiện tín hiệu trong mẫu sẽ vượt tín hiệu nền và được thiết bị ghi nhận. Nói một cách đơn giản, giá trị Ct đề cập đến số chu kỳ mà sau đó virus SARS-CoV-2 có thể được phát hiện.
Giá trị Ct có thể được xem như một chỉ dẫn gián tiếp về số lượng vật liệu di truyền virus được phát hiện từ một mẫu cụ thể tại một thời điểm nhất định. Giá trị này càng thấp, nghĩa là tải lượng virus SARS-CoV-2 càng cao vì virus SARS-CoV-2 đã được phát hiện ngay sau ít chu kỳ hơn. Và ngược lại, giá trị Ct càng cao, nghĩa là tải lượng virus SARS-CoV-2 càng thấp và đến một mức nào đó sẽ hoàn toàn không có khả năng lây nhiễm.
Giá trị CT phản ánh mức độ của bệnh COVID-19.
2. Tại sao giá trị CT lại quan trọng?
Xét nghiệm RT-PCR không chỉ cho kết quả dương tính hay âm tính mà còn cho biết tải lượng virus, chỉ số CT càng thấp nghĩa là tải lượng virus SARS-CoV-2 càng cao.
Ngược lại, chỉ số CT càng cao, tải lượng virus SARS-CoV-2 càng thấp và đến một mức thấp nào đó sẽ không còn khả năng lây nhiễm. Theo một số nghiên cứu giá trị CT > 33 không có khả năng lây bệnh, ngoài ra các trường hợp dương tính CT≥30 khả năng lây nhiễm thấp, có thể theo dõi điều trị tại nhà.
Do đó, chỉ số giá trị CT đóng vai trò quan trọng quyết định người bệnh có được về nhà điều trị hay tiếp tục phải ở lại khu cách ly để tránh nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Xét nghiệm RT-PCR có thể phát hiện virus SARS-CoV-2 tại giai đoạn cuối của thời kỳ ủ bệnh (1-2 ngày trước khi có triệu chứng đầu tiên) và giai đoạn toàn phát bệnh. Do đó, xét nghiệm RT-PCR được xem là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán người mắc Covid-19.
Xét nghiệm RT-PCR không chỉ cho biết kết quả dương tính hay âm tính mà còn cho biết tải lượng virus của người bệnh cao hay thấp
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị Ct trong xét nghiệm RT-PCR
Giá trị Ct bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố sau, bao gồm:
- Thời điểm thu thập mẫu (liên quan đến số lượng virus nhân lên, thời điểm khởi phát triệu chứng).
- Loại mẫu bệnh phẩm (dịch tỵ hầu, dịch mũi, dịch họng...), mẫu được thu thập, bảo quản đúng hay không, thời gian từ lúc thu thập mẫu đến lúc xét nghiệm.
- Chất nhầy hoặc các chất ức chế có trong mẫu.
- Độ nhạy và độ đặc hiệu của phương pháp xét nghiệm
4. Ý nghĩa giá trị Ct trong xét nghiệm RT-PCR
Giá trị Ct là một trong số các thành phần được sử dụng để diễn giải kết quả xét nghiệm realtime RT-PCR dương tính với virus SARS-CoV-2 và thực hiện các quyết định về cách ly, kiểm dịch.
Đối với các tình huống cần diễn giải phức tạp (ví dụ, quyết định cách ly / tái cách ly một người được tiêm chủng đầy đủ không có triệu chứng, với xét nghiệm realtime RT-PCR dương tính, trong cơ sở chăm sóc tập thể dân cư) và khi các biện pháp kiểm soát lây nhiễm được yêu cầu, giá trị Ct là một trong số các biến số có thể được xem xét và tính đến để ra quyết định ngăn ngừa lây nhiễm.
Về mặt lâm sàng, một mình giá trị Ct không đủ chứng minh việc tương quan với mức độ nặng nhẹ của bệnh hoặc quyết định các phương án điều trị, cách ly cho từng người bệnh cụ thể, mà cần kết hợp với nhiều yếu tố khác như triệu chứng lâm sàng, tiền sử phơi nhiễm cũng như tiêm chủng.
Nguồn:Trung tâm da liễu Hải Phòng Copy link
